Permacultuur op Sumatra: regeneratieve patchouli-olie

Patchouli wordt in de parfumerie en aromatherapie veel gebruikt vanwege het kenmerkende aardse en nostalgische aroma. Je vindt dit ingrediënt in een aantal van de populairste Lush-producten, waaronder onze Lord Of Misrule-collectie.

We halen onze patchouli uit Indonesië (Sumatra, Java en Sulawesi). Het gebied in het Leuser-ecosysteem in Sumatra wordt ernstig bedreigd. Dit is de enige plek ter wereld waar tijgers, olifanten, neushoorns én orang-oetans samen voorkomen. We dreigen de natuurlijke diversiteit van dit gebied te verliezen.

Gayo Lues is een van de belangrijkste gebieden waar etherische oliën vandaan komen en waar wij onze donkere Sumatraanse patchouli-olie inkopen. De landbouwpraktijken die hier worden toegepast hebben door de jaren heen niet alleen het land beschadigd: ze zijn ook schadelijk voor gemeenschappen en de natuurlijk diversiteit van het Sumatraanse regenwoud. Zo ontbossen boeren delen van natuurparken door de boel om te kappen en te verbranden, waarbij vuren zich kunnen verspreiden naar andere beschermde bossen en zo de natuur daar bedreigen. Leefgebieden worden niet alleen verwoest: natuurlijke corridors worden tevens afgesloten waardoor dieren zich moeilijk kunnen verplaatsen. Omdat ze worden gedwongen over landbouwgrond te trekken, lopen beschermde diersoorten als olifanten en orang-oetans meer gevaar doordat ze sneller door stropers worden gespot.

Om te zorgen dat we onze Sumatraanse patchouli-olie zo verantwoord en regeneratief mogelijk inkopen, heeft ons inkoopteam in het afgelopen decennium nauw samengewerkt met het Orangutan Information Centre (OIC). In 2015 werd het Gayo Lues Permaculture Center (GPC) geopend: een samenwerking tussen het OIC en Lush. Het centrum biedt verschillende trainingsprogramma’s over verantwoorde en duurzame landbouw en bestudeert het effect van permacultuur op het herstel van beschadigde grond.

De steile, glooiende omgeving van Noord-Sumatra maakt herstel van het land lastig. Aardverschuivingen liggen namelijk op de loer, waarbij voedzame bovengrond elk moment kan verdwijnen. Dit maakt de grond onvruchtbaar. Boeren gaan dan op zoek naar een nieuw stuk land, vaak in de beschermde bossen.

Het GPC laat zien hoe permacultuur de grond vruchtbaar kan houden. Directeur Sabar legt uit: “Gewassen worden meestal in formatie geplant. Zo kan het water rond de wortels van de plant worden vastgehouden.” Hierdoor blijft de grond voedzaam en kan deze keer op keer worden gebruikt. De introductie van kwekerijen om gewassen onder te brengen neemt daarnaast de druk op het steile land weg en zorgt voor een stabielere groeiomgeving.

Sabar is bekend met permacultuur en bijna een (jonge) rot in het vak. Zijn regeneratieve reis begon op 12-jarige leeftijd, toen hij na het verlies van zijn familie bij de tsunami van 2004 werd geadopteerd in een permacultuurcentrum op Bali. Hier vond hij zijn passie en hij werd hoofdadviseur toen hij begin twintig was. Het was in die tijd dat ons inkoopteam contact zocht met de organisatie voor een samenwerking met lokale gemeenschappen in Gayo Lues op Sumatra. Nadat hij zijn plek had gevonden bij het OIC besloot Sabar terug te keren naar zijn thuisland en de training voor duurzamere landbouw te leiden.

Naarmate de vraag naar etherische oliën groeit, blijft ook de vraag naar land voor het verbouwen van gewassen groeien. Meerdere hectaren land staan vol met patchouli-struiken en het ziet er nog niet naar uit dat de populariteit van patchouli afneemt. Voor het GPC en de boeren op Sumatra is het een uitdaging hun producten op een regeneratieve manier te verbouwen, met behoud van een stabiel inkomen. Het GPC traint boeren en helpt hun productiecapaciteit te vergroten, zodat zij regeneratieve praktijken kunnen toepassen en een hogere kwaliteit olie kunnen produceren. Wanneer Lush deze olie van het GPC koopt, gaat een deel van de opbrengst naar het centrum voor het voortzetten en ontwikkelen van trainingen. Het overige deel gaat rechtstreeks naar de boeren zelf.

Dit zorgt bij boeren en producenten op Sumatra voor financiële én duurzame ondersteuning. Veel boeren in het gebied destilleren de etherische olie met een machine die wordt aangedreven door een kleine hydro-elektrische dam bij een nabijgelegen rivier. Normaliter wordt voor dit energieslurpende proces hout verbrand in ketels rond de bossen. Nu wordt er gebruikgemaakt van 100% hernieuwbare energie. Een unicum.

Sinds het begin van de samenwerking tussen het OIC en Lush is er een solide basis van permacultuur ontstaan voor boeren op Sumatra. Deze regeneratieve praktijken blijven we uitbreiden. We kopen onze patchouli nu duurzaam in uit zes verschillende dorpen in de regio. Ons werk is nog lang niet klaar: de natuurlijke diversiteit op Sumatra wordt nog steeds bedreigd. Door de blijvende inspanningen van het GPC hopen we toekomstige generaties en boeren te inspireren - door hen opnieuw te verbinden met herstel van het land kunnen we ze opnieuw verbinden met het belang ervan.

Tekst: Lauren Collins